Nguyễn Hữu Tráng (Berlin): BÀI HỌC GÌ TỪ NGUỒN CẢM HỨNG MANG TÊN U23 VIỆT NAM?

Tôi U60 vốn từ trước đến nay không biết nhiều về bóng đá và cũng không là „fan“ của môn thể thao này. Dù sống ở Đức nhưng ngay cả World Cup hay Europa Cup dù có tổ chức ở Đức tôi cũng chỉ xem qua tivi nếu có đội tuyển Đức „Die Mannschaft“ chơi. Ngay cả Giải U23 Châu Á vừa qua tôi cũng chỉ để ý đến khi thấy mầu cờ đỏ tràn ngập mạng xã hội. Nhưng thật sự những gì được chứng kiến khiến tôi xúc động mạnh, nhất là trận đấu cuối cùng của đội tuyển  dưới mịt mù tuyết lạnh ở sân Thường Châu Trung Quốc và ngày hội đón những „người hùng“ nhỏ tuổi về Quê Mẹ. Hôm 27/1 không thể xem được qua các kênh và mạng của Việt Nam tôi phải xem qua kênh của AFC (Asian Football Confederation) không có bình luận nên sau đó phải xem lại ở tivi Việt Nam. Ngày 28/1 do lệch múi giờ nên cũng phải dậy sớm dù là ngày nghỉ cuối tuần để theo dõi ngày hội non sông với mầu cờ đỏ và những cảm xúc vỡ òa. Tôi ngồi lì ở sô-pha theo dõi truyền hình trực tiếp của VTV6 từ khi đoàn về đến sân bay, khi về đến Quảng trường Ba Đình và đã phải liên tục lau nước mắt.

          Suốt mấy ngày sau đó tôi mới tìm đọc những thông tin trên mạng, theo dõi các „talk show“ trên truyền hình với các cầu thủ của chúng ta và cả những bài bình luận trên fb. Nhưng phải đến hôm nay tôi mới viết những dòng này sau khi mọi cảm xúc đã lắng xuống. Các cầu thủ của chúng ta cũng đã được về với bố mẹ và gia đình. Dư luận cũng tạm thời lắng xuống để chuẩn bị đón Tết Mậu Tuất đang đến rất gần.

          Có lẽ tôi không viết về những điều lớn lao của sự kiện này đối với đất nước ta, về những khía cạnh chuyên môn của thể thao và nhất là bóng đá nước nhà trước vận hội mới hay về những cảm xúc của người hâm mộ cả nước. Nhiều người đã viết quá hay và quá xúc động.

          Tôi chỉ tự đi tìm cho mình câu trả lời bài học gì rút ra từ nguồn cảm hứng to lớn mà các cháu còn rất trẻ mang đến cho hàng triệu người chúng ta, từ già đến trẻ, từ những người lãnh đạo đất nước đến bà con người Việt ở nước ngoài như chúng tôi?

          Tôi cũng tự hỏi có phải ông huấn luyện viên Hàn Quốc Park „vĩ đại“ (như có người lạm phong vậy) đến thế? Nếu không phải thì vì sao chỉ trong có mấy tháng dẫn dắt đội tuyển U23 mà chúng ta gặt hái thành công vang dội như vậy? Để trả lời tôi đã xem rất kỹ những câu chuyện của các chàng trai U23 khi nói về Thầy Park của mình và đọc những câu trả lời của ông ngay sau khi trở về. Điều mà tôi tìm ra thật sự cũng đơn giản và giống những điều mà từ trước đến nay tôi luôn trăn trở. Ông Park là người Hàn Quốc và có cùng cội nguồn văn hóa với người Việt. Lần đầu tiên đến Việt Nam ông đã dành thời gian để tìm hiểu về văn hóa của đất nước này và của học trò Việt Nam của mình. Chính điều đó làm nên sự khác biệt mà nhiều khi bản thân người Việt chúng ta vẫn tâm niệm và thực hành hàng ngày nhưng không để ý đến.

          Điều đầu tiên tôi nghĩ là ông biết khơi dậy sự tự tin của học trò mình. Các cầu thủ trẻ U23 đều đã được dạy bài bản từ các lò chuyên nghiệp hàng chục năm qua. Họ có năng lực và đam mê thực sự. Họ cũng có cống hiến ở giải này giải khác hay trận này trận khác. Nhưng họ cũng có những thất bại hay xuống tinh thần, xuống phong độ. Nếu những người lớn chúng ta không chìa bàn tay đỡ các cháu lên và nói các con đã cố gắng hết mình, các con có khả năng, các con hãy tự tin hơn nữa và „thua keo này ta bày keo khác“, đừng tự tạo sức ép cho mình v.v. Tôi tin rằng các cháu sẽ có niềm tin và sức mạnh để có thể chiến đầu 200% sức của mình như đội trưởng Xuân Trường đã nói. Nếu để họ đánh mất lòng tin vào chính mình thì làm sao họ có lòng tin vào đồng đội và vào khả năng mang lại thắng lợi ? Trong giao lưu với  Vietnamexpress ngày 29/1 ông huấn luyện viên Park kể khi Hải đá hỏng quả phạt đền với Qatar ông nói với Hải trách nhiệm đó ông xin nhận vì ông hiểu sau khi Hải đá hỏng đồng đội sẽ mất tự tin. Ông cũng động viên  Quang Hải đá hỏng là bình thường . Xuân Trường cũng hay động viên các bạn như thế trước khi đá phạt hay sau khi đá hỏng một pha nào đó. Chính lòng tin này đã giúp các cầu thủ vững vàng suốt 120 phút thi đấu bất chấp bị dẫn trước hay dưới trời mưa tuyết. Ngay khi phải đối diện với cái lạnh thấu xương đó (mà sau này các cháu kể lại là chân tay tê buốt, mặt mũi đỏ gay vì lạnh) Quang Hải vẫn nhớ đến lời Thày là ra sân đừng nghĩ đến cái lạnh vì nghĩ đến lạnh là sẽ lạnh. Người lớn chúng ta ai cũng hiểu triết lý là khi có tuổi hãy  tập quên đi tuổi tác và bệnh tật thì mới có cuộc sống khỏe mạnh. Nhưng không phải ai cũng truyền được cái triết lý thâm sâu đó đến với thế hệ trẻ để biến thành hành động như vậy.

          Ai cũng đều biết là làm gì cũng cần phải có đam mê nếu muốn thành công. Ông con trai tôi lúc nào cũng nói „có hứng con mới làm“ và nhất định không làm những gì nó không thích. Các cầu thủ chuyên nghiệp của chúng ta chắc chắn đam mê bóng đá và đã rời gia đình từ khi khá nhỏ để theo đuổi đam mê đó. Nhưng cái đam mê đó liệu có chai sạn trước những cám dỗ hay tác động khác hay không khi các cháu đã trưởng thành? Chính người thày đã khơi dậy và truyền cảm hứng đó cho các cầu thủ, như Quang Hải diễn đạt rất hay. Các em đã „chiến đấu“ thực sự hết mình cho thỏa đam mê cá nhân, nhưng cũng vì mầu cờ, sắc áo, vì những người hâm mộ, vì cả dân tộc đang đứng sau lưng. Đội trưởng Xuân Trường chẳng đã nói chúng em chỉ có một ngôi sao trên ngực trái là gì. Dạy dỗ các cầu thủ cả về chuyên môn kỹ thuật lẫn tư cách làm người như các cháu đã chứng minh, là công lao của gia đình và các trung tâm đào tạo cầu thủ trẻ. Nhưng  khơi dậy những tình cảm lớn lao với Tổ quốc, với người dân Việt Nam đang đứng sau các cầu thủ và với tập thể đội tuyển của mình chính là ông thày Hàn Quốc đó, dù ông mới chỉ có thời gian ba tháng. Tôi cảm kích khẩu khí của ông khi ông quát học trò hãy ngẩng cao đầu và tôi xúc động nhìn hình ảnh Duy Mạnh nghiêng mình trước quốc kỳ khi nước mắt còn chưa khô.

          Thày Park khác thày Tây còn ở chỗ, như ông nói, chỉ nhìn vào ánh mắt trong trẻo của các học trò ông cảm nhận được tất cả,  cảm nhận được tiềm năng và khát vọng của họ. Ông muốn giúp họ khai phá những khả năng đó. Nhìn vào ánh mắt các cầu thủ mỗi buổi sáng ông có thêm nhiều động lực mới, điều mà ông không cảm nhận được ở quê nhà.

          Từ những cảm xúc mới mang tên „U23 Việt Nam“ những ngày qua càng khẳng định thêm niềm tin của tôi đối với thế hệ trẻ Việt Nam. Họ không hẳn đã thờ ơ với thời cuộc, sống thiếu lý tưởng hay hoài bão khát vọng vươn lên. Họ lại đang được sống trong một thế giới mở với vô vàn cơ hội mà có nằm mơ các thế hệ đi trước cũng không bao giờ nghĩ đến. Họ lại là những thanh niên được dạy dỗ tử tế, cả về nghề và về đức. Thế nhưng tại sao bao nhiêu năm qua chúng ta cứ loay hoay với việc tìm lời đáp cho câu hỏi tại sao tuổi trẻ bây giờ không tha thiết cống hiến, sống quá nhiều cho cái tôi và chạy theo lợi ích vật chất cá nhân.

          Điều quan trọng là nhà trường và xã hội hay chúng ta những lớp người đi trước chỉ cần lắng nghe họ, nhìn vào mắt họ để hiểu những hoài bão của họ, giúp họ tự tin cống hiến. Quan trọng là hãy tạo cho họ một môi trường lành mạnh để phấn đấu, nhìn họ với cái nhìn vị tha và ghi nhận đánh giá đúng những cống hiến của họ đối với xã hội. Tôi nghĩ người trẻ tuổi chỉ cần như vậy để họ bùng nổ. U23 Việt Nam và ông huấn luyện viên Park Hang-seo đã „kích hoạt“ đúng chỗ để tất cả chúng ta được chứng kiến những giây phút tuyệt vời vừa qua của cả một dân tộc. Nhìn Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh và khắp nơi trong cả nước rợp bóng cờ hoa bất giác tôi lại nghĩ đến đêm pháo hoa ờ Hà Nội 01/5/1975 chào mừng đất nước thống nhất tôi và hàng chục ngàn người dân Thủ đô nước mắt tràn mi sát vai nhau quanh Bờ Hồ Hoàn kiếm. Khí đó tôi cũng đang là một người còn trẻ nhưng cũng đủ để cảm nhận vận mệnh mới đang đến trên quê hương./.